logo1

Προβολή και Προσβολή της Προσωπικότητας

Το τελευταίο διάστημα δέχομαι συχνά ερωτήματα από ανθρώπους, οι οποίοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο απασχολούν την κοινή γνώμη, και αρκετά συχνά αισθάνονται εκτεθειμένοι στα Μέσα. Η βασική τους έγνοια βέβαια δεν είναι τόσο η έκθεση στα Μέσα, αλλά το γεγονός ότι νιώθουν ανυπεράσπιστοι απέναντι στην εξουσία του τύπου, όπως αυτή εκδηλώνεται κάθε φορά. Είναι αλήθεια, πως ο δημοσιογραφικός φακός αλλά και η δημοσιογραφική πένα οφείλουν να καταγράφουν την επικαιρότητα και να κρατούν το κοινό ενήμερο για τα πεπραγμένα των «προσώπων της επικαιρότητας». Η επέμβαση λοιπόν του τύπου στην ζωή των προσώπων που απασχολούν την επικαιρότητα, προστατεύεται συχνά πίσω από το δικαιολογημένο συμφέρον-ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, η οποία σαφώς και έχει δικαίωμα αλλά και ανάγκη πληροφόρησης. Το δικαιολογημένο συμφέρον λοιπόν αποτελεί δικαίως το οχυρό του τύπου και συχνά ταυτίζεται με την ελευθεροτυπία. Δεν συμβαίνει, ωστόσο, το ίδιο με το υποκείμενο (πρόσωπο) του οποίου η εικόνα εκτίθεται ποικιλοτρόπως, δίχως την άδεια του, και με αποτέλεσμα συχνά την προσβολή της προσωπικότητας του. Συμβαίνει συχνά δηλαδή, οι φωτογραφίες ή κάποια πλάνα προσώπων της επικαιρότητας να προβληθούν κατά τρόπο προσβλητικό για αυτά, και μάλιστα με σκοπό τη σκανδαλοθηρία ή την αύξηση του κέρδους των εντύπων. Είναι ουσιαστικό να υπογραμμίσουμε ότι ο νόμος περί προστασίας της προσωπικότητας – στο γενικό του πλαίσιο – προβλέπει ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα ούτε να αποτυπώσει (φωτογραφήσει) ούτε και να δημοσιεύσει την εικόνα κάποιου, εάν δεν έχει πρώτα εξασφαλίσει την προηγούμενη συναίνεση του. Η δημοσίευση λοιπόν της εικόνας ελλείψει συναινέσεως αποτελεί προσβολή της προσωπικότητας. Ειδικώς όμως για τα «πρόσωπα της καθημερινής επικαιρότητας ή πρόσωπα που ανήκουν στη σύγχρονη ιστορία» όπως χαρακτηριστικά τόνιζε ο καθηγητής της Νομικής Ιωάννης Καράκωστας, η έλλειψη της προηγούμενης άδειας του προσώπου είτε για τη λήψη φωτογραφιών του ή πλάνων είτε για τη δημοσίευση τους, δεν αποτελεί αβασάνιστα προσβολή της προσωπικότητας των προσώπων αυτών. Στην περίπτωση αυτή σταθμίζονται αφενός η ελευθερία του τύπου που παρακολουθεί και αποτυπώνει την επικαιρότητα και αφετέρου η προστασία της προσωπικότητας των προσώπων της επικαιρότητας. Όπως λοιπόν έχει κριθεί από την ελληνική και διεθνή νομολογία, η επέμβαση του τύπου στην καθημερινότητα των «διασήμων», είναι σύννομη υπό την προϋπόθεση ότι η δημοσίευση φωτογραφιών ή πλάνων γίνεται από υγιές δημοσιογραφικό ενδιαφέρον και όχι στο βωμό του κέρδους. Μόνον και μόνον τότε μπορεί να στοιχειοθετηθεί δικαιολογημένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης . Όταν δηλαδή η φωτογραφία ή το πλάνο του επίμαχου ρεπορτάζ, έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον για το κοινό και φυσικά δεν εισέρχεται στη ιδιωτική σφαίρα του ατόμου. Σε κάθε άλλη περίπτωση η επέμβαση του τύπου θεωρείται παράνομη. Στην πράξη βεβαίως, στην πλειοψηφία τους, τα πρόσωπα της επικαιρότητας σπανίως δηλώνουν τη συναίνεση ή την άρνηση τους σχετικά με τη λήψη και δημοσίευση της εικόνας τους. Άλλωστε τα έντυπα οφείλουν να σεβαστούν τη ρητή άρνηση οποιουδήποτε προσώπου. Οι περισσότεροι, ωστόσο, αντιδρούν κυρίως σε εξόφθαλμες περιπτώσεις προσβολής τους, καθώς κατά κύριο λόγο συμβιβάζονται με την «τακτική» των εντύπων μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο δούναι και λαβείν και δημοσίων σχέσεων. Δεν είναι η ελευθερία του τύπου που θολώνει τα όρια μεταξύ δημοσιογραφίας και σκανδαλοθηρίας, αλλά τα πρόσωπα και η εξουσία του τύπου…

Πληκτρολογίστε τον όρο αναζήτησης